Sürdürülebilir ve Doğa Dostu Bir Yiyecek

16 Kasım 2015, Pazartesi

Makarna sürdürülebilir bir gıdadır. Üretimi sırasındaki çevresel etkisi diğer gıdaların üretimine kıyasla çok daha düşüktür.

Bugün  Beslenme Uzmanlarının çoğu; tahıl, meyve ve sebzelerden oluşan sürdürülebilir  beslenme biçimlerinin; sadece bizim için faydalı olmakla kalmayıp aynı zamanda doğa içinde faydalı olduklarını ifade etmektedirler. Bu yaklaşım dünya çapında gitgide yaygınlaşmaktadır. Örneğin;  her beş yılda bir Amerika'da beslenmeyle ilgili değişiklikler tavsiye eden  beslenme bilimi uzmanlarının  oluşturduğu  bir grup olan  The Dietary Guidelines Advisory Committee ( Beslenme Kuralları Danışma Komitesi) 2015 yılında ilk defa , Klasik Amerikan diyeti yerine, vejeteryan ağırlıklı yiyeceklerin, daha az kalorinin ve hayvansal yağların, proteinlerin insanlar ve doğa için daha yararlı olacağını önermişlerdir.
Brezilya’da ,2014 yılında  gözden geçirilen  Brezilya Beslenme Kılavuzunda, Brezilya Sağlık Bakanı  sağlıklı diyetlerin sosyolojik ve çevresel olarak sürdürülebilir yiyeceklerden oluştuğunu belirtmiştir. 
Sağlıklı beslenme biçimleri konusunda yapılan tüm araştırmalar; insan sağlığıyla gezegen sağlığının   bir elmanın iki yarısı  olduğunu göstermektedir. Makarna bu  ilişkinin en güzel örneğidir. 

Çünkü;
•    Makarna üretilmesi en kolay  gıdalardan  biridir.
•    Çeşitli sebzeler veya  mutfağınızda arta kalan   yiyecekler  kullanılarak muhteşem bir yemeğe dönüşen makarna gıda  israfını  önlemeye yardımcıdır. 
•    Doğamızın iklimi bir belirsizliğine  doğru sürüklenirken, yemek tercihlerimizi yaparken çevrenin paha biçilemez kaynaklarına  çevresel etkisi en düşük  etkisi olan gıdaları seçerek gezegen sağlığına da   katkıda bulunabiliriz.

Uzmanlara göre;
•    Makarna doğa açısından mükemmel bir seçim! Ekosistem üzerinde yapılan bir araştırmada tahıllardan bir kalorilik yemek üretilebilmesi için sadece 0,51 litre su kullanıldığı gözlemlenmiştir.
•    Benzer şekilde, gıda yaşam döngüsü analizleri makarnanın karbon ayak izinin sadece 14.5 ozCO2eq/Ib. Olduğunu belirtmiştir.
•   The Union of Concerned Scientists aynı sonuça ulaşmış ve  " Küresel ısınmanın emisyonunu azaltmak için beslenme düzenimizde değişiklikler  yapmalıyız. Örneğin daha az emisyona sahip makarna yemek  gibi daha etkili yollar da var." demiş ve  makarnayı düşük emisyonlu bir yiyecek olarak sınıflandırmıştır.
•    2010'da biyolojik çeşitlilik ve sürdürülebilir yiyecekler üzerine Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü tarafından yapılan bir araştırma; Akdeniz diyetini biyolojik çeşitliliği sebebiyle, sürdürülebilir bir diyet olarak tanımlamıştır.

Masaya Kadarki Yolcuğu

Cooking Light dergisinin 2015 yılı Mart sayısında , iki çocuk annesi ve  bilinen en iyi sürdürülebilir yiyecek savunucularından biri olan First Lady Michelle Obama, oldukça sağlıklı ve enerji tasarruflu olduğunu söylediği bir tabak ıspanaklı ve domatesli makarna tarifini vermiştir. Bu çevre dostu yemeği yapmak daha az enerji ve daha az su gerektirmektedir, çünkü iki yerine bir bardak su kullanılmakta ve rastgele seçebileceğiniz istediğiniz sebzelerden yapılmaktadır.( makarnayı süzgeçten geçirmenize veya ekstra olarak tabak çanak kirletmenize gerek kalmamaktadır)  "Biraz domates, fesleğen ekliyorsunuz, makarnayı birazcık haşlıyorsunuz, baharatlarla lezzetlendirdikten sonra yemeğiniz hazır! Hem de oldukça hızlı bir şekilde."

First Lady Obama ve diğer uzmanlar makarnanın hem doğa hem de bizim için mükemmel olduğu konusunda hemfikirlerdir. İşte size bunun birkaç nedeni:
Durum buğdayı irmiği, su ve/veya  yumurta karıştırılarak diğer çeşit tahıllardan yapılan makarna; özünde besin değeri oldukça yüksek bir yiyecektir. Zeytinyağı, domates salçası, sebzeler, baklagiller, deniz ürünleri ve yağsız et gibi diğer sağlıklı besinlerle birlikte karıştırılarak hazırlanabilen makarna, tüm Dünyada geleneksel sağlıklı beslenme düzenlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır.
Sadece bazı gıdaların "sürdürülebilirlik endeksi" makarna kadar yüksektir. Gıda tedarik zincirinin her bir aşamasında makarna sürdürülebilirdir (buğdayın hasadından üretimine, evde hazırlanışından tüketimine kadar olan süreçler boyunca). Makarnanın yaşam döngüsü analizi şunu göstermektedir ki; tarladan masaya kadar olan süreçte, makarnanın çevreye olan etkisi oldukça düşüktür. Yani bir başka ifadeyle, bir tabak makarna yemek çevreye zarar vermeden üretilmiş bir gıdayı tüketmek anlamına gelir.
Alınan kalori miktarının %50'sini karşılayan ve üretimi açısından çevresel etkisi  en düşük birkaç üründen birisi olan tahıllar; dünya çapında en önemli besin kaynağıdır.

Geleneği Sürdürmek
Dünyada, makarna yüzyıllardır mutfağın en önemli kurtarıcı ögelerinden biri olmaya devam  etmektedir. Mutfağınızda arta kalan peynirleri, sebzeleri ve diğer yiyecekleri kullanarak da  hazırlanabilen  makarna , yemek hazırlamanın en mükemmel yoludur. Atalarımız bizlerden daha az savurganlardı ve makarna kesinlikle bizlere bu savurganlık konusuna çözüm bulmada öncülük etmektedir. Ülkemizde makarna, hiçbir şekilde yiyecek israf etmeden yoğurt; peynir,  mevsim sebzeleri, baklagil ve kuruyemişlerle , Akdeniz'de zeytinyağı, yeşillik ve domatesle,  Çin'de soya sosu ve meyvelerle birlikte hazırlanabilir.
Sürdürülebilir yiyecekler ve atık azaltımı  günümüzde daha çok gündeme gelmeye başlamışken, hiç şüphesiz makarna, sağlıklı ve sürdürülebilir bir yiyecek olarak kalma geleneğini sürdürmeye devam edecektir.